Право на откажување на договор за време на пробна работа: поволности и ограничувања за вработени и работодавачи

Пробната работа претставува значаен период во работниот однос, кој им овозможува и на работникот и на работодавачот да се запознаат и да ја оценат соработката пред да се воспостави траен работен однос. Овој период е регулиран со Законот за работните односи и носи специфични права и обврски за двете страни, особено во однос на можноста за откажување на договорот за вработување.

Што е пробна работа и нејзиното траење?

Пробната работа е можност за која работникот и работодавачот можат да се договорат при склучувањето на договорот за вработување. Целта е работникот да ги покаже своите способности и вештини за работното место, додека работодавачот ја проценува неговата соодветност.

Според Законот за работните односи, времетраењето на пробната работа не може да биде подолго од четири месеци. Во одредени случаи, како што е оправдано отсуство од работа (на пример, поради болест), пробната работа може да се продолжи. За специфични работи, како што е сезонската работа, пробната работа е значително пократка и може да трае само три работни дена.

Важно е да се напомене дека договорот за вработување, кој се склучува во писмена форма, мора да ја содржи одредбата за пробна работа, вклучувајќи ја висината на платата и нејзиното времетраење.

Право на откажување на договорот за вработување за време на пробна работа

Периодот на пробна работа се карактеризира со поедноставени услови за откажување на договорот за вработување, што претставува поволност, но и ограничување за двете страни.

За работникот:

Работникот има право да го откаже договорот за вработување за време на пробната работа со отказен рок од само три работни дена. Оваа одредба му дава на работникот голема флексибилност.

Поволности за работникот во договорите за вработување со пробна работа:

• Брз излез од несоодветна работа: Ако работникот утврди дека работното место, работната средина или условите за работа не му одговараат, може брзо да го прекине работниот однос без долги отказни рокови.

• Минимизирање на ризикот: Му овозможува да прифати нова работа со помал ризик, знаејќи дека може лесно да се повлече ако очекувањата не се исполнат.

Ограничувања за работникот во договорите за вработување со пробна работа:

• Кратко време за прилагодување: Краткиот отказен рок значи и дека работникот има помалку време да се прилагоди на новата работа пред да донесе одлука.

• Нема право на испратнина: Во случај на откажување на договорот за вработување за време на пробна работа, работникот нема право на испратнина, која е предвидена за откажување од деловни причини по подолг работен стаж .

За работодавачот:

Работодавачот, исто така, има право да го откаже договорот за вработување за време или по истекот на пробната работа.

Поволности за работодавачот во договорите за вработување со пробна работа:

• Ефикасна проценка на кандидатот: Пробната работа му овозможува на работодавачот да ја процени способноста, вештините и прилагодувањето на работникот кон работната средина и барањата на работното место.

• Лесно откажување при неуспешна пробна работа: Врз основа на оцената за неуспешно завршената пробна работа, работодавачот може да го откаже договорот за вработување по изминувањето на пробната работа.

• Специфично за сезонска работа: За сезонска работа, работодавачот може да го откаже договорот за вработување со пробна работа во рок од три дена од денот на склучувањето на договорот.

  
  

Ограничувања за работодавачот во договорите за вработување со пробна работа:

• Објективна оценка: Откажувањето мора да биде засновано на објективна оценка за неуспешноста на пробната работа.

• Кратко време за проценка: Максималното траење од четири месеци може да биде ограничување за целосна проценка на работникот за посложени работни места.

• Начин на отказ: Доколку договорот за вработување содржи пробен период работодавачот може да даде отказ само по истекот на пробниот период и тоа врз основа на објективната лоша оценка на вработениот. Единствен исклучок од овој начин на отказ е доколку кај работникот е утврдено прекршување на работниот ред и дисциплина.

  
  

Формалности при откажување

Отказот на договорот за вработување задолжително се изрекува во писмена форма. Работодавачот е должен лично да му го врачи отказот на работникот, по правило во просториите на работодавачот или на адресата на живеалиштето. Отказниот рок започнува да тече наредниот ден од денот по врачувањето на одлуката за отказ .

*

Заклучок

Пробната работа е двонасочна улица која нуди можност за меѓусебна проценка. Иако нуди флексибилност и поедноставени процедури за откажување, важно е и работниците и работодавачите да бидат свесни за своите права и обврски, како и за формалните барања за откажување на договорот за вработување, за да се избегнат потенцијални спорови. Јасното дефинирање на условите за пробна работа во договорот за вработување е од суштинско значење за транспарентност.

**

Напомена: Овој текст е подготвен исклучиво за информативни цели и не може да се смета за правен совет или упатство за конкретно постапување. Правните прашања се сложени и секој случај има свои специфики кои мора да се разгледуваат поединечно. Токму поради тоа ви предлагаме да се консултирате со стручно лице- Адвокат кои може да најде уникатно решение за вашето правно прашање.